….Ancak 23 Nisan’ın neden ve nasıl çocuk bayramı olduğunun da ilginç bir tarihi olduğunu öğreniyoruz Sakaoğlu’nun araştırmasından.
Himaye-i Etfâl Cemiyeti (sonradan Çocuk Esirgeme Kurumu), 1921 yılında esas olarak gazi ve şehit çocuklarının bakımını üstlenmek amacıyla kurulmuş devlet destekli hayır kurumlarından biridir. 1929 yılına kadar sadece Hâkimiyet-i Milliye Bayramı olarak kutlanan 23 Nisan’ın çocuk bayramı haline gelmesi, işte bu Himaye-i Etfâl Cemiyeti’nin bir genelgesiyle gerçekleşmiştir. Kendi örgütüne yolladığı bir genelge ile 23-29 Nisan günlerini “Çocuk Haftası” 23 Nisan’ı da Hâkimiyeti Milliye Bayramı’na paralel olarak “Çocuk Bayramı” ilan etmiştir cemiyet yönetimi.
Ne var ki kısa sürede asıl amacından sapmakda gecikmeyecektir 23 Nisan kutlamaları. Şehit ve Gazi çocuklarının daha iyi şartlarda eğitilmesi, bakılması ve yetiştirilmesi amacıyla ihdas edilen çocuk bayramları valilerin, müdürlerin, esnafın kendi çocuklarını süsleyip püsleyerek kortejlere katmaları “renkli ve göz alıcı balolara” götürmeleri, en güzeli kimin (sonraları hangi okulun) çocuğunun giyindiği yarışmaları gibi çarpık uygulamalara sahne olmaya başlayan 23 Nisan kutlamalarına ilk tepki hemen ertesi yıl sol eğilimli Resimli Ay dergisinden gelmiştir.
Dergide Sabiha Zekeriya (Sertel) imzasıyla çıkan bir yazı, memlekette bunca yoksulluk varken, bu kadar kimsesiz, yetim, öksüz, hastalıklı, okula gidemeyen, ağır ve sağlıksız işlerde karın tokluğuna çalıştırılan çocuklar mevcutken böylesine bir “eğlence”nin yersizliğini ve amacından saptırılmış niteliğini sert bir dille eleştirmektedir:
23 Nisan çocukları eğlendirmek günü değildir. Himaye-i Etfâl’in yaptığı programı yanlış tatbik edenler, bunu bir eğlence günü kabul ettiler…23 Nisan açların, hastaların, işte çalışan çocukların günüdür. Onların dertlerinin konuşulacağı gündür.
Mustafa Armağan/ Küller Altında Yakın Tarih S.87-88
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder